HomeHeader

HO Logo

Azzoeë gezeid: Een inleiding tot het Okegemse dialect

Al vele jaren noteert Jozef Van der Speeten zorgvuldig Okegemse dialectwoorden en gezegden. Met de accuraatheid en het sierlijke handschrift van de onderwijzer houdt hij alles bij op duizenden steekkaarten, vaak met op de achterzijde nog extra informatie over het bewuste trefwoord. Samen met Patrick Praet goot hij deze gegevens in een dialectwoordenboek over Okegem, Azzoeë gezeid (uitg. 2006). 

De woordenlijst telt meer dan 3000 woorden en zal wellicht niet volledig zijn. Lezers uit andere gemeenten kunnen zeggen dat woorden en uitdrukkingen het zelfde zijn als, of sterk lijken op, hun eigen dialect. Ook dit is niet zo verwonderlijk. Zoals er geen specifieke Oost-Vlaamse woordenschat bestaat, moeten we ook niet gaan zoeken naar een Okegems vocabularium. De voornaamste verschillen tussen de Vlaamse dialecten zijn klankvarianten. Overigens is Okegem nooit een afgesloten taaleiland geweest. Samen met de meeste dialecten in de Denderstreek kan men het Okegems tot een dialectvariant rekenen die weinig verschilt met het dialect in West-Brabant.


Taaldeskundigen en historici schrijven deze overeenkomsten meestal toe aan de aantrekkingskracht van Brussel en omgeving op de dorpen ten westen van de Dender. Vooral tussen Aalst en Ninove waar de Dender minder breed was, zou dit onderlinge contacten hebben bevorderd.

Het is in elk geval overduidelijk dat het Okegems grote overeenkomsten heeft met het dialect in Liedekerke of Pamel. De verwantschap met het Liedekerks zou kunnen bewezen worden doordat Impegem ( gehucht van Liedekerke ) tijdens het 'ancien régime' tot de Okegemse parochie behoorde en de twee woonkernen nog tot 1940 via een brug verbonden waren. Ook met Pamel, waarvan de dorpskern tot het begin van de 20ste eeuw net over de Dender lag, zijn er steeds nauwe contacten geweest. 

De vaststelling dat er geen specifiek Okegems dialect zou bestaan, maakt dit boek niet minder overbodig. Integendeel, met uitzondering van enkele gemeenten ( Aalst, Lebbeke, Haaltert, Ninove, Gooik...) zijn er tot vandaag in de Denderstreek nog geen uitvoerige dialectstudies verschenen. En een grondige vergelijking met deze schaarse voorbeelden leert overigens dat tussen het Okegems en deze gemeenten heel wat meer (klank)verschillen zijn dan men eerst zou vermoeden.